Οι Ριζοσπάστες βουλευτές και η ένωση των Επτανήσων (21-5-1864).«Ας σπάσουμε σύρριζα το σάπιο και ξερό δένδρο της Πολιτείας και να κόψουμε τις δηλητηριώδεις ρίζες του με τον πέλεκυ της ελευθεροτυπίας, για να φυτέψουμε δένδρον αυτόχθον, ελληνικόν».
έγραφε ο Γερ. Μαυρογιάννης, δημοσιογράφος και ιστορικός ύστερα, που εμπνεύστηκε τον «‘Ύμνο των Ριζοσπαστών» αρθρογραφώντας στο «ΦΙΛΕΛΕΥΘΕΡΟ» της Κεφαλλονιάς.
Από την ίδια εφημερίδα μάθαμε τη φρικτή καθημερινότητά τους και τη νοοτροπία των αποικιοκρατών:
«Οι Προστάτες σφίγγουν περισσότερο τις αλυσίδες. Δεσμεύουν τα υπάρχοντα, μαστιγώνουν ιερείς και πολίτες, συμμαχούν με κατά φαντασίαν αριστοκράτες, μεταχειρίζονται κάθε θεμιτό και αθέμιτο μέσον για να καταδιώξουν και να σβήσουν το εθνικό μας φρόνημα».
Και ο ανώνυμος νησιώτης, επίσης, απευθυνόμενος στον κατακτητή ερωτά: 
«Και επιστέψατε ότι ελησμονήσαμε την αρχαίαν ελληνικήν καταγωγή μας, τη θρησκεία, τη γλώσσα, τα ήθη, το χαρακτήρα και τα αίματα που πρόσφατα χύθηκαν για να σηκωθεί το έθνος μας; Και δεν βλέπομε τους Άγγλους που, ενώ γεννιούνται στο έδαφός μας ή τρέφονται από τους ιδρώτες μας, θέλουν μολοντούτο να λέγονται και να είναι Άγγλοι; Εμείς τους τιμάμε γι’ αυτό και τους σεβόμαστε, γιατί ο εθνισμός στον κόσμο τούτο δεν έχει αντάλλαγμα».
από το άρθρο της Αδαμαντίας-Ανδρονίκης Σπαθάτου στο Αντίβαρο.
ΤοΚόμμα των Ριζοσπαστών ήταν Ελληνικό πολιτικό κόμμα στα Επτάνησα και στις Ηνωμένες Πολιτείες των Ιονίων Νήσων και θεωρείται το πρώτο πολιτικό κόμμα που ιδρύθηκε στην Ελλάδα με κομματική δομή.
Το κόμμα των Ριζοσπαστών ιδρύθηκε το 1848 και διαλύθηκε αμέσως μετά την ένωση των Ιόνιων νήσων με την Ελλάδα το 1864, ήταν ενάντια στην Αγγλική κατοχή των Ιόνιων νήσων και υπέρ της ένωσης με την Ελλάδα. Η Αγγλία είχε αναλάβει την προστασία του νέου κράτους που δημιουργήθηκε με την Συνθήκη των Παρισίων το 1815 η οποία προέβλεπε την προστασία του ελευθέρου και ανεξαρτήτου κράτους των Ηνωμένων Πολιτειών των Ιονίων Νήσων, αλλά αντί για προστασία είχε επιβάλει καθεστώς αποικίας. Το κόμμα των Ριζοσπαστών εναντιωνόταν στην Αγγλική κατοχή με κύριο αίτημα την ένωση.
Οι Ριζοσπάστες με την πολιτική τους καθοδήγηση ξεσήκωναν τον λαό ενάντια στην Βρετανία και υπέρ της ενώσεως. Στις 26 Νοεμβρίου 1850 ο Ριζοσπάστης βουλευτής Ιωάννης Δετοράτος Τυπάλδος σε μια ενθουσιώδη βουλή προτείνει το ψήφισμα για την ένωση της Επτανήσου με την Ελλάδα. Το ψήφισμα το υπέγραψαν και οι Γεράσιμος Λιβαδάς, Ναδάλης Δομενεγίνης, Γεώργιος Τυπάλδος, Φραγκίσκος Δομενεγίνης, Ηλίας Ζερβός Ιακωβάτος, Ιωσήφ Μομφεράτος, Τηλέμαχος Παΐζης, Ιωάννης Τυπάλδος, Άγγελος Σιγούρος – Δεσύλλας, Στ. Πυλαρινός, Χριστόδουλος Τοφάνης. Η Βρετανία απάντησε με διωγμούς, συλλήψεις, φυλακίσεις, εξορίες και κλείσιμο των εφημερίδων. Οι δύο μεγάλοι πρωταγωνιστές εξορίζονται, ο Ηλίας Ζερβός στα Αντικύθηρα και ο Ιωσήφ Μομφεράτος στην Ερεικούσα. Η οργάνωση των Ριζοσπαστών ουσιαστικά διαλύεται. Τότε στον χώρο των ριζοσπαστών εμφανίζεται ο Κωνσταντίνος Λομβάρδος, επικεφαλής των νέων Ριζοσπαστών. Ο Λομβάρδος ακολούθησε διαφορετική πολιτική από τους προκατόχους του και επιζητούσε μόνο την ένωση.
Το 1862 Ηλίας Ζερβός ως Πρόεδρος τότε της Βουλής ανεβαίνει στο βήμα και προτείνει την αναστολή του εθνικού ζητήματος και την ψήφιση διαφόρων βελτιώσεων με τις οποίες θα ανακουφιζόταν ο επτανησιακός λαός. Μαζί του τάχτηκε ο Ιωσήφ Μομφεράτος και οι παλιοί ριζοσπάστες, ενώ ο Λομβάρδος και νέοι ριζοσπάστες διαφώνησαν με αποτέλεσμα τη διάσπαση των ριζοσπαστών σε αληθινούς ή παλιούς Ριζοσπάστες (Κόμμα Αληθινών Ριζοσπαστών) που απέβλεπε σε ένωση με την Ελλάδα, ανεξαρτησία και δικαιοσύνη, με αρχηγούς τον Ηλία Ζερβό-Ιακωβάτο και τον Ιωσήφ Μομφεράτο, και σε Κόμμα των Ενωτικών Ριζοσπαστών (Νέοι ριζοσπάστες) ή απλά ενωτικών, που απέβλεπαν απλά και μόνο σε ένωση με την Ελλάδα, με αρχηγό τον Κωνσταντίνο Λομβάρδο.
[…]
Όταν άρχιζε μέσα σε δύσκολες περιστάσεις τη σταδιοδρομία του το Ελληνικό κράτος (1832) και διαμορφώνονταν των Ελλήνων η μεγάλη Ιδέα (1844), εύλογο αυτό ήταν να ασκεί έλξη προς τους Επτανήσιους, αφού μάλιστα πολλοί Επτανήσιοι πρωτοστατούσαν στην οικοδόμηση του Νέου Ελληνικού κράτους (Καποδίστριας, Μεταξάς). Έτσι σταδιακά άρχισε να διαμορφώνεται το αίτημα για Ένωση με την ευρύτερη ελληνική πατρίδα. Το αίτημα αυτό κατά τη δεκαετία του 1840 έπαιρνε ολοένα ευρύτερο περιεχόμενο (κοινωνικό, πολιτικό, εθνικό) και μαχητική έκφραση (μαχητικές εκδηλώσεις του Σταυρού (ΣΕΠ 1948), εξέγερση της Σκάλας (1849).
Τότε διαμορφώθηκαν στα Ιόνια νησιά τρία κόμματα ή πολιτικά μορφώματα:
1) Oι Προστασιανοί. Ευγενείς και άλλοι που εξαρτούσαν τα ενδιαφέροντα και τα συμφέροντα τους από την αγγλική παρουσία.
2) Οι Μεταρρυθμιστές. Κόμμα που προέβαλε την ανάγκη μεταρρύθμισης του Συντάγματος του 1817, που τόνιζε την ανάγκη ανόδου του μορφωτικού επιπέδου των Επτανησίων και μετέθετε την Ένωση στο απώτερο μέλλον.
3) Οι Ριζοσπάστες. Παράταξη η οποία σε αδιαχώριστη ενότητα πρόβαλε τις αρχές της Ελευθερίας, της Εθνικής Ανεξαρτησίας, της Λαϊκής Κυριαρχίας και της Κοινωνικής Δικαιοσύνης.
Προωθούσαν θαρραλέα και μαχητικά το αίτημα της Ένωσης. Συνδέθηκε με κινήματα και ηγετικές μορφές της Επαναστατικής Ευρώπης και διακήρυξε την ανάγκη ίδρυσης μιας Ευρωπαϊκής Συμπολιτείας στη βάση της αλληλεγγύης των λαών. Στις 26 Νοεμβρίου του 1850 η κινητοποίηση είχε φθάσει στη κορύφωσή της. Ήταν μια αξέχαστη στιγμή στους αγώνες του Επτανησιακού λαού, όταν ο Ριζοσπάστης βουλευτής Ιωάννης Δετοράτος-Τυπάλδος, σε μια ενθουσιώδη Βουλή, προτείνει το ψήφισμα για την Ένωση της Επτανήσου με την Ελλάδα. Το ψήφισμα έλεγε: «Επειδή η Ανεξαρτησία, η Κυριαρχία και η Εθνικότης εκάστου λαού είναι δικαιώματα φυσικά και απαράγραπτα διακηρύττει ότι η ομόθυμος, στερεά και αμετάτρεπτος θέληση του Επτανησιακού λαού, είναι η ανάκτηση της ανεξαρτησίας τους και η ένωση αυτού με το λοιπό Έθνος του, την απελευθερωμένη Ελλάδα». Το ψήφισμα αυτό υπέγραψαν οι: Γεράσιμος Λιβαδάς, Ναδάλης Δομενεγίνης, Γεώργιος Τυπάλδος, Φραγκίσκος Δομενεγίνης, Ηλίας Ζερβός-Ιακωβάτος, Ιωσήφ Μομφεράτος, Τηλέμαχος Παϊζης, Ιωάννης Τυπάλδος, Άγγελος Σιγούρος-Δεσύλλας, Στ. Πυλαρινός, Χριστόδουλος Τοφάνης.
Πηγή: filosofia.gr (επιλογή)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου